Dialect
Oeëver Wieërt, Wieërts, modertaal en Limburgs / Over Weert, Weerts, moedertaal en Limburgs 
Ich bin Annie van Gansewinkel, ein Wieërter maegdje. Ich bin geboere op de Moeësdieëk op 16 fibberwarie 1954 as aodste wecht van veer.
Vanaaf mien ierste tot mien zieëventieëndje jaor heb ich op Fatima gewoeëndj. Nao de MMS heb ich in Tilburg geliertj vör lierares Frans en later ouch Hollands. Nao zieëve jaor veur de klas in Tilburg bin ich als journaliste wieter gegange. Zoeë heb ich gewerktj vör gezette in Tilburg en Wageningen, woeë ich seert 1993 woeën. Vanaaf 1997 werk ich veural als schriefster. Ich schrief vör wichter en volwassene.
Ich schrief nog ummer gaer in 't Wieërts, waat now einmaol mien moderstaal és.
Ik ben Annie van Gansewinkel, een meisje uit Weert. Ik ben geboren op de Moesdijk op 16 februari 1954 als oudste van vier kinderen. Van mijn eerste tot mijn zeventiende heb ik in de wijk Fatima gewoond. Na de MMS ben ik in Tilburg Frans gaan studeren en later ook Nederlands. Na zeven jaar voor de klas in Tilburg ben ik als journaliste verder gegaan. Ik heb onder meer voor kranten gewerkt in Tilburg en Wageningen, waar ik sinds 1993 woon.
Sinds 1997 werk ik voornamelijk als schrijfster.
Ik schrijf nog altijd graag in het Weerts, want dat is tenslotte mijn moedertaal.
Wat nu volgt, is gescheven in het Weerts, behalve het slotwoord over 'het' Limburgs.
Woeërum haoj ich vast aan 't Wieërts?
Ich bin en blief ein Wieërter maegdje, al woeën ich al mier als vieërtig jaor neet mieër in Wieërt. Mer ich veul mich nog altied met Wieërt verbonge. Neet allein umdet mien femilie dao nog woeëntj, mer zieëker ouch umdet ich - neteurlik - nog Wieërts kal. Het és now einmaol mien moderstaal. Meschiens gaojjae di-j nog waal mier waordiere asjae aafstand genoeëme hetj.
Dao keumtj beej det ich doer studie (Hollands) en werk (lierares, journaliste en schriefster) bewösj met taal bieëzig bin.
Zieëker tien jaor gelieëje schrieëf ich 't volgendje gedicht oeëver de toeëre van de Martinuskerk, vör mich symbool van mien geleefdje geboeërtestad. (foto: website Gemeente Weert)
Martinustoeëre
De toeëre van de Martinuskerk,
baken as ich uut Holland kom,
stieët dao of gaaroet niks verangerdj és.
Gein dertig jaor gelieëje,
de duuër achter mich tów,
ich zeuk miene wieëg wieteroppes.
Gein dertig jaor gelieëje,
nao onbezörgdj wécht zeen
‘t laeve zwaor veule op fien schouwerkes.
De werreldj verangertj, ich gelökkig ouch.
Mer daen toeëre stieët nog alzelaeve dao,
lieëtj mich zeen wi-j te laeve:
good geaerdj reiktj hae nao d’n hieëmel.
Veldeke
Al völ jaore bin ich lid van de krink Wieërt van Veldeke. De vereiniging Veldeke steltj zich ten doel um de volkscultuur van allebej de Limburgen in stand te haoje, in het bezundjer de Limburgse dialecte.
Ich ving 't belangrieëk det Veldeke bestieët en minse bewöstj maaktj van eur taal en cultuur.
De jaorlikse dialectwedstrieëd vör de Veldeke Literatuurpries és vör mich dék eine stimulans um weer verhaole en gedichte in 't Wieërts te schrieëve.
Heimwieë, zieëwieë woor mien inzending vör 2004. Ich bin neet in de prieëze gevallen (Har Sniekers woor de terechte winnaar), mer de jury woor waal te spraeken oeëver mien 'Heimwieë, zieëwieë'. In di-j beejdrage schrieëf ich oeëver mien leefdje vör Wieërt, mer ouch vör de zieë en mien favoriete plaats Egmond aan Zee. Ich lagt de lien tösse Wieërt en Egmond.
Tot now tów zeen ein paar van mien inzendinge speciaal gewaardieërdj doer de zjurie.
In 2005 woor ich ein van de dri-j genomineerdjen vör de Veldeke Literatuurpries. Mien verhaol D'n Eiskaod hieëf uuteindelik neet gewonne, mer ich woor hieël bli-j met de nominatie. D'n hoeëfdpries ging nao Maria Scheres met zien verhaol 'Opruime'. In 2006 bin ich oppernoets genomineerdj, dieëze kieër met 't verhaol: 't Raengeltj, 't zaengeltj.
In 2010 bin ich genominieërdj vör mien verhaol ‘De peddemoeëk op ’t wit paerd’. Het is te laeze op de site van Veldeke.
Met mien verhaol 'Aoje kraom' kwoom in 2013 de groeëtste bekroeëning: ich won de Veldeke Literatuurpries (foto). Mien verhaol es te laeze op de Veldeke-website. 
In de Literair Reeks van Veldeke zeen de volgendje verhaole van mich opgenoeëme:
Manana ligtj achter mich, Veldeke Literair Reeks nr. 7, 1996
Ongerwieëg nao het gelök, Literair Reeks nr. 10, 1998
Onger de panne, Literair Reeks nr. 11, 1999
Gooj vuuërnemes, in: Mozaiek, bloomlaezing oet 75 jaor Veldeke-tiedsjrif
Jeugdverhaole en gedichte verschiene ouch in 't Veldeke tiedschrift.
Ich ving 't jaomer det Veldeke de jeugd wat minder aanspriktj, mer 't besteur blieftj doondje um dao aan te werke.
't Succes van stripverhaole in 't dialect as Asterix en Suske en Wiske giftj aan det de jeugd, mer ouch groeëte minse toch waal mote wille doon um zich 't dialect laeze eige te make.
Ich heb dan ouch gaer mejgewerktj aan de Limburgse vertaling van Donald Duck en ein Wieërter beejdrage aan de strips van Dokter Deuzings van Rob Lahaye (uutgaeveri-j TIC).
Eine goje stap hieëf de Krînk Wieërt van Veldeke gezatte, in 2003 bracht zeuj ein schoeën veurlaesbukske in 't Wieërts op de merrentj. As aojers eur wichter in 't Wieërts veurlaeze, es det weer ein meneer um 't dialect laevendjig te haoje.
In dit bukske staon ouch twieë verhäölkes van mich: 't Kwebbelprinsesje en De spin di-j moorzieëlig allein woor.
Oeëver mien werk in 't Wieërts (beuk en beejdrage in bundels en tiedschrifte) és mieër te laeze beej Boeken
Anger belangrieëke projecten in Limburg zeen kadercursussen Limburgs, zowi-j eine kadercursus Limburgs vör hoeëger opgeleiden en lesmateriaol Limburgs vör de basisschoeële ('Dien eige taal', versies in verschillendje dialecte, ouch in 't Wieërts). Limburg hieëf al ein aantal jaore eine streektaalfunctionaris.
Verschillendje aafdelinge van Veldeke zeen erg actief. Zoeë zeen d'r regelmaotig declamatiewedstrieëde vör de jeugd en cursussen Laeze en schrieve in 't dialect..
Vereiniging Veldeke hieëf doer de hieël provincie en zelfs in Bels actief kringe. De krink Wieërt beveurbieltj hiltj rieëgelmaotig aovendje en excursies. In 2013 és de complieëte now uutgaaf van de Wieërter woeërdeliest verschieëne: Zoeë kalle vae.
Mier informatie:
Secretariaat Veldeke Krink Wieërt
Beatrixlaan 52
6006 AK Weert
't Adres van 't Secretariaat van Veldeke:
Veldeke Limburg
p/a Huis voor de kunsten Limburg
Postbus 203
6040 AE Roermond
0475-399299
e-mail: info@hklimburg.nl
Uutgaeveri-j TIC
Wannier uutgaeveri-j TIC uut Mestreecht neet zooj bestaon, zoog 't Limburgse dialectlandschap d'r hieël wat kaler uut. De aafgelaope jaore hebben Paul Weelen en Luiz Oliveira van TIC ein indrukwekkendj bokefonds opgezatte in allerleitse genres en dialecte.
Van mich verschieëne beej TIC (kieëk pagina Boeken)
De club van weggeloupe wichter, verhaol in: Kinder, kinjer, wichter, poete
Droumers en drammers, jeugdbook
Stillaeve, theatermonoloog in: Alles theater
In 2005 haaj uutgaeveri-j TIC ein bezundjer project woeë in schrieëvers gedichte of verhaole schrieëve beej werk van uuteinloupendje kunstenaars. In de bundel 'Sjrief plat' (LiLiLi-reeks, nr. 51) verschieëne mien gedichten 'Braekbaar sterk' en 'Atalanta'.
Ouch in anger uutgave van TIC staon verhaole en gedichte van mich:
De ieërste kieër, in: Leefste, 2007
Sierra Nevada; Livven Hieër, in: D’r Her God versjteet óch plat, 2010
In verschillendje uutgave van de dialectserie Platbook
Woeërum dialect kalle?
Nog belangrieker dan laeze ving ich 't um Wieërts te kalle. Ich ving det aojers, as zeuj allebej dialect kalle, eur wichter ouch in 't dialect zoje motte opveuje. Det Hollands liere zeuj toch waal en det de wichter doer dialect kalle achterop rake op schoeël és ein fabeltje. Waat ich aaf en tow aan 'moerepetazie' van Hollands en dialect huuër, és verschrikkelik. Maaktj in eder geval ein bewösje kuuës en staotj daovör, és mien devies. En as dae kuuës op 't dialect veltj, des te baeter.
Tot slot
Tot slot wil ik nog een misverstand uit de weg ruimen: HET Limburgs bestaat niet. Elke stad, elk dorp, gehucht zelfs heeft zijn eigen dialect. Sommige verschillen hemelsbreed van elkaar, bij andere kunnen alleen intimi de verschillen horen. Doorgaans verstaan Limburgers wel elkaars dialect.
Het misverstand is misschien gevoed doordat het Limburgs in 1997 in Europa officieel erkend is als streektaal. Maar dan moeten we het Limburgs dus opvatten als het geheel van afzonderlijke dialecten.
De vereniging Veldeke beijvert er zich wel voor dat in geschriften de officiële Veldeke-spelling wordt gehanteerd.
